Đằng sau sô cô la, một trong những món ăn được yêu thích nhất thế giới, ẩn chứa một lịch sử phong phú và đầy bất ngờ. Có nguồn gốc từ Trung Mỹ, ca cao đã du hành qua nhiều đại dương, thời đại và nền văn hóa. Khám phá cách loại hạt kỳ diệu này chuyển mình từ báu vật của các vị vua Aztec thành biểu tượng toàn cầu của sự nuông chiều, ngọt ngào, năng lượng.
Nền văn hóa Aztec và Maya: Nguồn gốc của sô cô la
Lịch sử sô cô la bắt đầu vào khoảng năm 400 ở Trung Mỹ. Cây ca cao mọc um tùm trên lãnh thổ Maya, bao gồm một phần lãnh thổ Mexico và Guatemala ngày nay. Quan sát những chú khỉ thưởng thức phần cùi đắng bao quanh hạt ca cao, người Maya quyết định khám phá tiềm năng của loại cây thú vị này. Họ đã phát triển một quy trình sau này trở thành nền tảng của sô cô la: lên men, rang và nghiền hạt thành hỗn hợp sệt. Ca cao đã ra đời.
Cacao: Thức uống thiêng liêng và đồng tiền trao đổi
Người Maya đã tạo ra một loại đồ uống có gia vị làm từ cacao, trộn hỗn hợp này với nước, vani, quế và thậm chí cả hạt tiêu. Thức uống này được cả hoàng gia lẫn thường dân yêu thích, trở nên thiêng liêng và gắn liền với những sự kiện quan trọng trong cuộc đời, từ nghi lễ sinh nở đến tang lễ.
Ca cao nhanh chóng chinh phục các cộng đồng dân cư lân cận. Người Toltec và sau này là người Aztec vô cùng tôn kính nó, thậm chí còn tôn thờ vua và thầy tế Quetzalcóatl như vị thần sống của họ vì ông đã dạy người dân cách trồng cacao.
Theo thời gian, hạt cacao ngày càng được ưa chuộng và có giá trị đáng kể, cuối cùng trở thành một loại tiền tệ độc đáo đối với người dân châu Mỹ, bất kể lãnh thổ hay dân tộc.
Sự khám phá ra sô-cô-la của người Tây Ban Nha
Giữa thế kỷ 16 và 17, Tây Ban Nha theo Công giáo đã trải qua một thời kỳ thống trị kinh tế, văn hóa và chính trị trên toàn cầu: Thời kỳ Hoàng kim. Đây là thời đại của những người chinh phục, những nhà hàng hải rong ruổi khắp thế giới để tìm kiếm những vùng đất mới.
Một trong những nhà chinh phạt như vậy, Hernán Cortés, đã đổ bộ lên bờ biển Tabasco (Mexico) vào năm 1519 với ý định chinh phục vùng đất này. Các đại diện của vua Aztec Moctezuma coi Cortés như một vị thần linh—sự tái sinh được báo trước của thần Quetzalcóatl. Họ chào đón vị vua Tây Ban Nha bằng nghi lễ long trọng, tặng ông rất nhiều vàng và quà cáp.
Được tôn kính, Cortés nhận thấy mình đang quản lý thứ mà người Aztec coi là kho báu vĩ đại nhất: một đồn điền ca cao. Nhà chinh phạt Tây Ban Nha nhanh chóng hiểu được giá trị kinh tế của ca cao, đặc biệt là việc sử dụng nó làm tiền tệ để đổi lấy vàng. Sau đó, ông đã gửi chuyến hàng đầu tiên chứa những hạt ca cao quý giá này đến Charles V, người cai trị Tây Ban Nha.
Năm 1528, Cortés trở về Tây Ban Nha với một lô hạt ca cao, thiết bị chế biến và công thức pha chế thức uống nóng tuyệt vời này. Khoảnh khắc này đánh dấu sự ra đời chính thức của sô cô la tại châu Âu
Châu Âu phát triển sở thích về sô cô la
Vào thời điểm đó – vẫn trong Thời kỳ Hoàng kim – Tây Ban Nha là một cường quốc thống trị với lãnh thổ trải dài khắp toàn cầu. Sức ảnh hưởng rộng khắp này đã giúp sô cô la lan rộng ra ngoài biên giới Bán đảo Iberia.
Bắt đầu từ Bán đảo Iberia, ca cao đã du nhập vào Ý, sau đó là Áo, tiếp theo là Quần đảo Anh và cuối cùng là Đức.
Mỗi quốc gia này đều say mê hương vị mới này, và nhu cầu tăng vọt. Tây Ban Nha được hưởng lợi rất nhiều, vì trong Thời kỳ Hoàng kim, tất cả các khu vực trên thế giới trồng cacao đều thuộc lãnh thổ Tây Ban Nha. Sự độc quyền này chỉ chấm dứt một thế kỷ sau khi Anh giành quyền kiểm soát vùng Caribe.
Cách mạng công nghiệp: Sô-cô-la dành cho những người yêu thích sô-cô-la
Phải mất một thời gian để ca cao chuyển đổi từ một thức uống cao quý thành một món khoái khẩu phổ biến. Một số bước phát triển quan trọng đã góp phần vào việc dân chủ hóa sô cô la.
Sản xuất sô cô la bước vào một kỷ nguyên mới vào cuối thế kỷ 18. Năm 1780, nhà máy sô cô la đầu tiên được thành lập tại Barcelona. Cùng năm đó, tại Bayonne, một máy chạy bằng hơi nước được đưa vào sử dụng để nghiền hạt ca cao và sản xuất bột ca cao. Từ thời điểm đó, sản xuất sô cô la tăng tốc, chuyển từ công việc của các nghệ nhân sang lĩnh vực của một ngành công nghiệp đang phát triển.
Sô-cô-la sản xuất hàng loạt được nhiều tầng lớp tư sản ưa chuộng, đánh dấu sự khởi đầu của quá trình dân chủ hóa món ăn ngon tuyệt này .
Những phát minh quan trọng trong lịch sử sô cô la
Praline ra đời tại Brussels nhờ một dược sĩ, người đã nảy ra ý tưởng phủ sô cô la lên các chế phẩm thuốc của mình vào thế kỷ 19 để che đi vị đắng. Đầu thế kỷ 20, cháu trai của ông đã khôi phục lại ý tưởng này nhưng thay thế thuốc bằng kem. Viên praline đầu tiên ra đời vào năm 1912! Ba năm sau, vợ của nhà phát minh đã thiết kế một bao bì đặc biệt dạng hộp cho những viên praline mỏng manh này, đánh dấu sự ra đời của loại praline ballotin mang tính biểu tượng của Bỉ.
Thanh sô cô la xuất hiện ở Pháp vào đầu thế kỷ 19. Một dược sĩ người Paris ở quận Marais đã sản xuất nhiều chế phẩm khác nhau cho các nhà hóa học khác, bao gồm bột và sô cô la, được sử dụng để cải thiện hương vị của một số loại thuốc. Thanh sô cô la đầu tiên được sản xuất trong một cơ sở dược phẩm vào năm 1836. Nó bao gồm sáu thanh hình bán trụ. Sự đổi mới này đã cách mạng hóa việc tiêu thụ sô cô la, biến nó từ một sản phẩm chức năng thành một sản phẩm gắn liền với niềm vui và sự nuông chiều.
Sô cô la cho mọi người: Niềm vui chung
Sự ra đời của thanh sô cô la nhanh chóng thu hút sự chú ý, biến sô cô la thành một món khoái khẩu giá cả phải chăng. Trong suốt thế kỷ 20, xu hướng này tăng tốc khi các thương hiệu lớn của Mỹ và châu Âu tràn ngập thị trường với các sản phẩm sô cô la phù hợp với đối tượng ngày càng rộng lớn. Thanh sô cô la ra đời, thu hút cả người lớn lẫn trẻ em!
Sô cô la thế kỷ 21: Bền vững và Công bằng
Sô-cô-la đã trở thành món ăn không thể thiếu hàng ngày. Sô-cô-la phết ăn kèm với bữa sáng, kẹo praline được dùng làm quà tặng cho mọi dịp, sô-cô-la nóng liên tục được sáng tạo, và trẻ em rất thích những bức tượng nhỏ bằng sô-cô-la
Nhu cầu toàn cầu hiện nay buộc các nhà sản xuất sô cô la phải áp dụng các biện pháp bền vững và thân thiện với môi trường hơn bằng cách:
- sản xuất sô cô la làm từ 100% bơ ca cao nguyên chất, có nguồn gốc rõ ràng
- tham gia các chương trình phát triển bền vững như Rainforest Alliance và Cocoa Horizons, đảm bảo điều kiện làm việc và sinh hoạt công bằng cho các gia đình trồng ca cao;
- ký kết hiến chương Beyond Chocolate, cam kết những người ký kết sẽ chống lại nạn phá rừng ở các khu vực sản xuất;
- phát triển một loạt các loại thuần chay có chức năng bổ trợ sức khỏe
- đóng gói, bao bì có chứng nhận FSC.
Sô-cô-la vẫn luôn là nguồn cảm hứng bất tận.
Từ những sáng tạo theo mùa đến những tác phẩm kinh điển vượt thời gian, sô-cô-la có đủ mọi hình thức, phù hợp với mọi khẩu vị, và dành cho tất cả những người yêu sô-cô-la, từ già đến trẻ. Sô-cô-la là món ăn không thể thiếu để nói lời cảm ơn, mừng Giáng sinh, Phục sinh, hay Ngày lễ tình nhân, làm vui lòng trẻ em trong bất kỳ dịp nào, hay đơn giản là tận hưởng một niềm vui nho nhỏ.
Lịch sử của cacao kể một câu chuyện hấp dẫn trải dài qua nhiều thế kỷ và châu lục. Từ nguồn gốc thiêng liêng ở Trung Mỹ cho đến vị thế là một món ngon được yêu thích trên toàn cầu, sô cô la phản ánh một phần lịch sử của chính chúng ta.
Dù bạn yêu thích vị đậm đà của sô cô la đen , vị mềm mại của sô cô la sữa , vị béo ngậy của sô cô la trắng , hay sự độc đáo của sô cô la vàng, thì không thể phủ nhận tác động tích cực của loại hạt nhỏ bé này lên cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Các nhà sản xuất không ngừng đổi mới và thể hiện sự sáng tạo của mình để làm hài lòng vị giác của chúng ta.
Bạn cũng háo hức khám phá những sáng tạo mới mà các chuyên gia sô cô la thuần việt của Vietnam Ca cao dành riêng cho bạn chứ?
