Bức tranh toàn cảnh về tăng trưởng ngành ca cao và sô cô la

Đây là một ngành hàng năng động, chịu ảnh hưởng từ nhiều xu hướng tiêu dùng và có những thách thức riêng. Dưới đây là bức tranh tổng quan dựa trên các báo cáo mới nhất từ các tổ chức uy tín như Barry Callebaut, Mondelez, Mordor Intelligence, và Research and Markets.

Tóm tắt tổng quan

Ngành ca cao và sô cô la toàn cầu được dự báo tiếp tục tăng trưởng ổn định với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) khoảng 4.5% – 5% trong giai đoạn 2024 – 2030. Quy mô thị trường ước tính đạt từ 180 – 200 tỷ USD vào năm 2030, tăng từ mức khoảng 140 tỷ USD vào năm 2023.

Ngành công nghiệp sô cô la toàn cầu đang trên đà tăng trưởng vững chắc:

• Quy mô thị trường (2023):Khoảng 127 – 140 tỷ USD.
• Tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) dự báo (2024 2030):Khoảng 5% – 5.5%.
• Dự báo quy mô đến năm 2030: Đạt 200 – 245 tỷ USD
• Tiêu thụ: Tiêu thụ sô cô la toàn cầu dự kiến sẽ chạm mốc 9.5 triệu tấn vào năm 2028.

Các Xu Hướng và Động Lực Tăng Trưởng Chính

1/ Tăng trưởng vượt trội tại thị trường Châu Á – Thái Bình Dương:

• • Đây là động lực tăng trưởng chính của toàn ngành. Mức thu nhập ngày càng tăng, sự hội nhập văn hóa phương Tây và dân số đông đảo tại các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ và Indonesia đang thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ sô cô la.
  • Người tiêu dùng ở đây mới làm quen và ngày càng ưa chuộng các sản phẩm sô cô la, từ các thanh sô cô la thông thường đến các sản phẩm cao cấp.

2/ Xu hướng “Premiumization” (Cao cấp hóa):

• • Người tiêu dùng ngày càng sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho các sản phẩm chất lượng cao.
  • Các sản phẩm sô cô la đen (dark chocolate) với hàm lượng ca cao cao, sô cô la hữu cơ (organic), sô cô la có nguồn gốc đơn origin (single-origin), và sô cô la thủ công (artisanal) đang dẫn đầu xu hướng này. Họ quan tâm đến hương vị nguyên bản, trải nghiệm khác biệt và giá trị sức khỏe.

Các phân khúc phát triển mạnh:

• Sô cô la đen (Dark Chocolate):Được ưa chuộng nhờ lợi ích sức khỏe (chất chống oxy hóa) và hàm lượng ca cao cao.
• Sô cô la hữu cơ (Organic) và có chứng nhận (Certified):Fairtrade, UTZ, Rainforest Alliance đáp ứng nhu cầu về tính bền vững và đạo đức.
• Sô cô la “Bean-to-Bar” (Từ hạt đến thanh):Nhấn mạnh vào nguồn gốc đơn origin, quy trình thủ công và minh bạch trong chuỗi cung ứng.
• Sô cô la với các thành phần độc đáo:Kết hợp với các siêu thực phẩm, hương vị đặc biệt (matcha, ớt, muối biển) và các lựa chọn thay thế đường.

3/ Sức khỏe, Dinh dưỡng, Hạnh phúc:

• • Ca cao nguyên chất được biết đến là một “siêu thực phẩm” giàu chất chống oxy hóa.
  • Nhu cầu về các sản phẩm ít đường, không thêm đường, thuần chay (vegan), không chứa gluten và có bổ sung các thành phần tốt cho sức khỏe (như probiotics, các loại hạt) đang tăng mạnh. Điều này mở rộng đối tượng khách hàng sang những người quan tâm đến sức khỏe.

• Xu hướng “guilty pleasure” (niềm vui tội lỗi) đang dần nhường chỗ cho “healthy indulgence” (sự nuông chiều bản thân một cách lành mạnh).
• Sự phát triển của các sản phẩm:
  • Ít đường hoặc không thêm đường (dùng chất tạo ngọt tự nhiên).
  • Thuần chay (vegan), không sữa.
  • Có bổ sung các thành phần tốt cho sức khỏe như probiotic, collagen.

4/ Bền vững và Minh bạch trong Chuỗi Cung Ứng:

• • Người tiêu dùng, đặc biệt là thế hệ Millennials và Gen Z, ngày càng quan tâm đến nguồn gốc sản phẩm.
  • Họ yêu cầu các sản phẩm có chứng nhận bền vững (như UTZ, Rainforest Alliance, Fair Trade) để đảm bảo không phá rừng, bảo vệ môi trường và công bằng xã hội cho người nông dân trồng ca cao. Các thương hiệu lớn đang đầu tư mạnh vào các chương trình truy xuất nguồn gốc để tăng niềm tin.

5/ Đổi mới Sản phẩm, Hương vị, Nguyên liệu, Công nghệ:

• Các nhà sản xuất không ngừng sáng tạo ra các hương vị mới lạ để thu hút người tiêu dùng, kết hợp giữa sô cô la với các nguyên liệu địa phương, gia vị (như ớt, quế), trái cây nhiệt đới, hoặc thậm chí là các hương vị mặn.
• Công nghệ lên men:Ứng dụng công nghệ sinh học để cải thiện và ổn định  hương vị hạt ca cao.
• 3D thực phẩm:Cho phép tạo ra các thiết kế sô cô la phức tạp và cá nhân hóa.

Cơ Hội và Thách Thức

Cơ hội:

• Thâm nhập thị trường mới nổi: Tiềm năng khổng lồ ở Châu Á và Châu Phi.
• Phát triển sản phẩm lành mạnh: Mở rộng danh mục sản phẩm cho nhóm người tiêu dùng quan tâm đến sức khỏe.
• Ứng dụng công nghệ: Sử dụng blockchain để truy xuất nguồn gốc, ứng dụng AI trong sản xuất để tối ưu hóa chất lượng.

Thách thức:

1. Khủng hoảng Thiếu hụt Nguồn cung Ca cao:
   • Đây là thách thức nghiêm trọng nhất. Sản lượng ca cao toàn cầu (tập trung ở Tây Phi) đang sụt giảm mạnh do:
     • Biến đổi khí hậu:Thời tiết cực đoan, hạn hán, sâu bệnh.
     • Cây ca cao già cỗi:Năng suất thấp.
     • Diện tích canh tác thu hẹpdo nông dân chuyển đổi sang cây trồng khác có lợi nhuận cao hơn và ổn định hơn.
   • Hệ quả:Giá ca cao thô đã tăng vọt hơn 300% trong hơn 2 năm qua, chạm mức kỷ lục và gây áp lực lớn lên các nhà sản xuất.
2. Áp lực Giá cả và Lạm phát:
   • Giá nguyên liệu đầu vào tăng cao buộc các hãng phải tăng giá bán sản phẩm, có thể làm giảm sức mua của người tiêu dùng.
3. Áp lực về Tính Bền vững và Đạo đức:
   • Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến nguồn gốc nguyên liệu, các hoạt động phá rừng và tình trạng lao động trẻ em trong ngành ca cao. Các công ty buộc phải minh bạch hơn và đầu tư vào các chương trình phát triển bền vững.

Dự báo cho Việt Nam

Việt Nam được đánh giá là một thị trường tiềm năng tăng trưởng rất mạnh trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.

• Tốc độ tăng trưởng (CAGR) dự báo có thể lên đến 8-10%/năm.
• Thu nhập tăng, tỷ lệ người trung lưu gia tăng và sự ảnh hưởng của văn hóa phương Tây là những yếu tố thúc đẩy.
• Thị hiếu người tiêu dùng cũng đang dần chuyển dịch từ sô cô la giá rẻ, đại chúng sang các sản phẩm cao cấp, sô cô la đen và có chứng nhận.

Kết luận

Tóm lại, ngành ca cao và sô cô la toàn cầu dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ về quy mô và giá trị, chủ yếu nhờ vào các thị trường mới nổi và xu hướng premium hóa. Tuy nhiên, ngành công nghiệp này đang đứng trước một phép thử chưa từng có tiền lệ về khủng hoảng nguồn cung và giá nguyên liệu. Các công ty thành công trong tương lai sẽ là những công ty có thể đổi mới sáng tạo, tạo ra giá trị gia tăng cao, và xây dựng được một chuỗi cung ứng bền vững và minh bạch để vượt qua thách thức.

Triển vọng của ngành ca cao và sô cô la toàn cầu là tích cực và hướng đến sự tăng trưởng bền vững. Tăng trưởng không chỉ đến từ số lượng mà chủ yếu đến từ giá trị gia tăng thông qua các sản phẩm cao cấp, tốt cho sức khỏe và có đạo đức. Các công ty nào có thể giải quyết được các thách thức về chuỗi cung ứng, nguồn nguyên liệu bền vững và đổi mới sản phẩm theo đúng xu hướng tiêu dùng mới sẽ là những người dẫn đầu trong thập kỷ tới.

Lưu ý: Các con số dự báo có thể thay đổi tùy thuộc vào tình hình kinh tế, chính trị và môi trường thực tế trên toàn cầu.