Cú bắt tay chiến lược mở ra một tương lai tươ sáng cho ngành ca cao Việt Nam từ hai đối tượng then chốt: Nhà Nông và Doanh Nghiệp.
LỜI KÊU GỌI HÀNH ĐỘNG: TỪ TẦM NHÌN ĐẾN HÀNH ĐỘNG CỤ THỂ
ĐỐI VỚI NHÀ NÔNG: TỪ NGƯỜI TRỒNG CÂY THÀNH NGHỆ NHÂN CHẾ TÁC HƯƠNG VỊ
Lời kêu gọi không dừng lại ở việc “nâng cao chất lượng”, mà phải chỉ ra cách thức và lợi ích cốt lõi mà họ sẽ nhận được.
- Thay Đổi Tư Duy: “Mỗi Hạt Ca Cao là Một Tác Phẩm”
- Phân tích sâu: Thay vì xem ca cao là một loại cây công nghiệp cho sản lượng thô, hãy định vị người nông dân như những “Nghệ nhân đất”. Họ không chỉ đơn thuần là trồng và thu hoạch, mà đang tham gia vào quy trình sáng tạo ra một sản phẩm cao cấp. Tư duy này sẽ thay đổi toàn bộ cách họ tiếp cận, từ chăm sóc, thu hoạch đến xử lý sau thu hoạch.
- Hành động cụ thể:
- “Thu hoạch chọn lọc”: Không hái ồ ạt, chỉ hái những quả đã chín hoàn toàn (dựa vào màu sắc và âm thanh khi gõ). Một quả chín sẽ cho hương vị tròn trịa nhất.
- “Lên men có ý thức”: Coi quá trình lên men là “bước ủ hương vị” quan trọng bậc nhất. Tuân thủ nghiêm ngặt về thời gian, đảo trộn và kiểm soát nhiệt độ. Đây là bước quyết định biến hạt ca cao thô thành hạt có hương vị phức tạp (chua, họa, trái cây, hạt dẻ…).
- “Phơi sấy tận tâm”: Phơi tự nhiên dưới nắng nhẹ hoặc sấy với nhiệt độ thấp để bảo toàn hương vị, tránh ám khói hay hư hỏng.
- Hợp Tác Để Tạo Sức Mạnh Tập Thể
- Phân tích sâu: Một mình người nông dân khó có thể thương thảo giá cả, tiếp cận thị trường cao cấp hay đầu tư công nghệ sau thu hoạch. Sức mạnh nằm ở sự liên kết.
- Hành động cụ thể:
- Tham gia hoặc thành lập Hợp tác xã (HTX), hoặc tiến lên vị trí cao hơn là mô hình doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đây là chìa khóa
- Tập trung nguyên liệu: Tạo ra những lô hàng lớn, đồng nhất về chất lượng, đủ sức đáp ứng đơn hàng lớn từ các doanh nghiệp trong nước và quốc tế.
- Đầu tư chung: Cùng nhau mua sắm thiết bị lên men, sấy, kho bãi đạt chuẩn – những thứ cá nhân khó lòng làm được.
- Thương thảo giá: Có tiếng nói mạnh mẽ hơn trong việc định giá sản phẩm, đảm bảo lợi nhuận công bằng. “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao” – trong ngành ca cao, điều này đúng hơn bao giờ hết.
- Tham gia hoặc thành lập Hợp tác xã (HTX), hoặc tiến lên vị trí cao hơn là mô hình doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đây là chìa khóa
- Áp Dụng Kỹ Thuật Bền Vững: “Thuận Thiên Để Được Trái Ngọt”
- Phân tích sâu: Canh tác bền vững không chỉ là xu hướng toàn cầu, mà còn là cách để giảm chi phí, bảo vệ sức khỏe và tạo ra sản phẩm “sạch” – một điểm cộng lớn để xuất khẩu.
- Hành động cụ thể:
- Trồng xen canh: Duy trì và phát triển mô hình trồng ca cao dưới tán dừa, cây ăn trái. Điều này không chỉ tăng thu nhập trên cùng diện tích mà còn tạo vi khí hậu lý tưởng cho ca cao, giảm sâu bệnh.
- Hữu cơ hóa: Từng bước giảm thiểu phân bón hóa học, thuốc trừ sâu. Sử dụng phân compost, vi sinh. Một sản phẩm ca cao hữu cơ có giá trị có thể cao gấp đôi, gấp ba sản phẩm thông thường.
ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP: TỪ NGƯỜI MUA BÁN THÀNH NGƯỜI KIẾN TẠO GIÁ TRỊ & KẾT NỐI
Doanh nghiệp phải là đầu tàu, dẫn dắt cuộc cách mạng này bằng tầm nhìn chiến lược và sự đầu tư bài bản.
- Đầu Tư Vào Chất Lượng Gốc: “Xây Nhà Từ Móng”
- Phân tích sâu: Chất lượng sô-cô-la cuối cùng được quyết định phần lớn từ khâu nguyên liệu thô. Doanh nghiệp không thể đứng từ xa và yêu cầu chất lượng. Họ phải đồng hành cùng người nông dân.
- Hành động cụ thể:
- Mô hình “Đồng Hành Cùng Nhà Nông”: Cử các kỹ sư nông nghiệp đến trực tiếp các vườn trồng trọng điểm để hướng dẫn kỹ thuật canh tác, thu hoạch và lên men.
- Chính sách giá “Trả Cho Chất Lượng”: Công khai một bảng giá với các mức thưởng rõ ràng cho những lô ca cao có phẩm cấp cao (dựa trên tỷ lệ nảy mầm, độ ẩm, và đặc biệt là kết quả đánh giá cảm quan – sensory test). Điều này tạo động lực trực tiếp để nông dân trau chuốt hơn.
- Làm Chủ Công Nghệ & Kể Câu Chuyện Đầy Cảm Hứng
- Phân tích sâu: Thị trường sô-cô-la thế giới đã bão hòa với các sản phẩm công nghiệp. Cơ hội của Việt Nam nằm ở phân khúc craft chocolate (sô-cô-la thủ công) và single-origin (sô-cô-la đơn nguyên). Ở đó, câu chuyện về vùng đất, con người và quy trình là yếu tố then chốt.
- Hành động cụ thể:
- “Trees-to-Bar” (Từ Hạt đến Thanh): Đầu tư dây chuyền công nghệ để làm chủ hoàn toàn quy trình từ trồng cây đến thu hoạch, sơ chế, rang, tách vỏ, nghiền, conching… đến đóng gói. Điều này cho phép doanh nghiệp “điều phối” hương vị một cách tinh tế nhất, tạo ra sản phẩm đặc trưng không thể sao chép.
- “Marketing Bằng Trải Nghiệm”:
- Minh bạch nguồn gốc: In mã QR trên bao bì, khi quét sẽ dẫn đến hình ảnh, câu chuyện của chính người nông dân, vùng đất đã tạo ra hạt ca cao đó.
- Tổ chức tour trải nghiệm: Đưa khách hàng, nhà báo, KOLs đến thăm vườn và nhà máy để họ tự cảm nhận sự khác biệt.
- Đặt tên sản phẩm đầy cảm hứng: Thay vì “Sô-cô-la đen 70%”, hãy gọi là “Dak Lak Robust – Đậm đà nắng gió Tây Nguyên” hay “Bến Tre Elegant – Ngọt ngào phù sa Cửu Long”.
- Xây Dựng Thương Hiệu Tập Thể: “Cùng Nhau Đưa Ca Cao Việt Ra Biển Lớn”
- Phân tích sâu: Doanh nghiệp sản xuất thành phẩm ca cao, sô cô la với sứ mệnh nâng tầm thương hiệu ca cao quốc gia. Một mình không thể tạo ra làn sóng, nhưng nhiều cánh buồm cùng hướng sẽ đưa con thuyền ra khơi.
- Hành động cụ thể:
- Tham gia và tổ chức các sự kiện ngành: Cùng nhau có một gian hàng chung “Cao Cao Việt Nam” tại các hội chợ thực phẩm quốc tế ( như SIAL, ANUGA).
- Chung tay xây dựng bộ tiêu chuẩn: Cùng các hiệp hội xây dựng bộ tiêu chuẩn chất lượng và nhận diện thương hiệu chung cho ca cao Việt Nam. Khi người tiêu dùng thấy logo đó, họ sẽ tin tưởng vào một sản phẩm đạt chuẩn.
- Hợp tác trong R&D: Cùng nhau nghiên cứu, phát triển các sản phẩm mới từ ca cao (bơ ca cao, rượu ca cao, bột ca cao…) để mở rộng thị trường.
Lời kêu gọi hành động chỉ thực sự có sức mạnh khi nó chỉ ra “CÁI LỢI” rõ ràng cho từng đối tượng.
- Với Nhà Nông, “CÁI LỢI” là thu nhập ổn định và cao hơn, là vị thế được tôn trọng, và một môi trường canh tác bền vững cho thế hệ tương lai.
- Với Doanh Nghiệp, “CÁI LỢI” là một thương hiệu mạnh, lợi nhuận bền vững từ các sản phẩm giá trị gia tăng cao, và một vị thế vững chắc trên bản đồ ca cao thế giới.
Khi cả hai nhìn thấy lợi ích chung trong một tương lai tươi sáng, họ sẽ trở thành những đối tác chiến lược, cùng nhau viết nên câu chuyện thành công cho ca cao Việt Nam.
