Lợi ích kinh tế
- Tạo thu nhập – Trồng ca cao mang lại nguồn thu nhập ổn định cho hàng triệu nông dân
- Tạo việc làm – Ngành công nghiệp ca cao hỗ trợ việc làm trên toàn bộ chuỗi giá trị, từ canh tác đến chế biến thành phẩm và xuất khẩu.
- Thu nhập ngoại hối – Ca cao là mặt hàng xuất khẩu quan trọng, tạo ra nguồn thu ngoại tệ đáng kể cho các quốc gia sản xuất.
- Phát triển nông thôn – Trồng ca cao kích thích nền kinh tế địa phương, dẫn đến cơ sở hạ tầng, giáo dục và chăm sóc sức khỏe tốt hơn trong các cộng đồng nông dân.
- Ổn định nhu cầu thị trường – Nhu cầu sô cô la toàn cầu đảm bảo nhu cầu ca cao ổn định, khiến đây trở thành cây trồng thương mại tương đối ổn định.
- Tiềm năng gia tăng giá trị – Người nông dân và doanh nghiệp có thể tăng lợi nhuận bằng cách chế biến ca cao thô thành bơ, bột hoặc các sản phẩm sô cô la thành phẩm.
Lợi ích về chất lượng thương mại
- Giá cao cho ca cao chất lượng (ví dụ: ca cao mịn hoặc hương vị) có giá tốt hơn trên các thị trường đặc sản.
- Chứng nhận bền vững – Các chứng nhận như Thương mại công bằng hoặc Rainforest Alliance cải thiện giá trị thương mại và cung cấp quyền tiếp cận các thị trường cao cấp.
- Cơ hội đa dạng hóa – Ca cao có thể được chế biến thành nhiều sản phẩm có giá trị cao (sô cô la, mỹ phẩm, đồ uống), mở rộng triển vọng thương mại.
- Kỹ thuật chế biến được cải tiến – Phương pháp lên men và sấy khô hiện đại giúp tăng hương vị, tăng khả năng tiếp thị của ca cao.
- Nhận diện thương hiệu – Các quốc gia nổi tiếng với ca cao chất lượng cao có được danh tiếng mạnh mẽ, thu hút người mua toàn cầu.
Khoảng 75% vỏ ca cao bị loại bỏ trong quá trình trồng trọt, thu hoạch và tiêu thụ hạt ca cao. Tuy nhiên, nếu các bộ phận như vỏ trấu, cùi và vỏ hạt được thu gom và quản lý đúng cách, những sản phẩm phụ này có thể giúp tăng thu nhập cho người trồng, cung cấp thực phẩm và thậm chí sản xuất năng lượng tái tạo.
Một cái nhìn lại về quá trình sản xuất ca cao
Sản xuất ca cao là ngành kinh doanh lớn đối với nhiều người: Năm 2021, giá trị thương mại toàn cầu của nó là 9,59 tỷ đô la . Đây là một loại cây trồng thương mại có giá trị cao và là mặt hàng xuất khẩu quan trọng trên khắp “Vành đai ca cao” (các vùng sản xuất nhiệt đới gần đường xích đạo)
Côte d’Ivoire và Ghana ở Tây Phi là những nước sản xuất ca cao lớn nhất thế giới, cùng nhau đóng góp hơn 60% sản lượng ca cao toàn cầu. Trồng ca cao sử dụng gần 600.000 nông dân ở Côte d’Ivoire, hỗ trợ gần một phần tư dân số của đất nước. Ở Ghana, nó sử dụng hơn 10% tổng dân số, hoặc 3,2 triệu nông dân và công nhân.
Tuy nhiên, chỉ có hạt ca cao được thu hoạch để sản xuất khối ca cao, bơ, bột và sô cô la. Hầu hết vỏ ca cao không được sử dụng và bị để phân hủy trên mặt đất, làm hỏng đất màu mỡ khi nó bị phân hủy. Vỏ ca cao, nếu được “cứu vãn” đúng cách, có thể được khai thác cho mục đích sản xuất.
Nhu cầu sô cô la toàn cầu ngày càng tang đã gây áp lực buộc nông dân phải tiếp tục khai hoang để trồng ca cao —trong đó ca cao được trồng dưới những tán cây râm mát, giúp tăng cường thu giữ carbon và bảo tồn đa dạng sinh học.
Việc áp dụng các biện pháp kinh tế tuần hoàn cho ca cao – trong đó tận dụng mọi vật liệu hữu cơ hiện đang bị thất thoát hoặc lãng phí trong suốt chuỗi sản xuất – không chỉ mang lại lợi ích cho môi trường mà các sản phẩm phụ của nó còn có thể mang lại nhiều doanh thu hơn cho người trồng
Tận dụng tối đa Cacao
Vật liệu hữu cơ bị loại bỏ trong quá trình sản xuất ca cao có tiềm năng đáng kể để chuyển đổi thành nhiều sản phẩm khác nhau có giá trị về kinh tế và môi trường.
Ví dụ, vỏ quả cacao có thể được tái sử dụng làm nguồn thức ăn thay thế cho động vật (sau khi được xử lý để loại bỏ độc tố có hại), cung cấp một lựa chọn bền vững và bổ dưỡng cho gia súc. Ngoài ra, nó có thể được chuyển đổi thành than sinh học, sau đó tạo thành một loại phân hữu cơ mạnh. Phân hữu cơ làm từ vỏ quả cacao có thể giúp cải thiện chất lượng đất bằng cách bổ sung chất hữu cơ và cải thiện cấu trúc đất, thúc đẩy cây trồng phát triển khỏe mạnh hơn.
Vỏ quả cũng có thể được sử dụng làm sinh khối để sản xuất cung cấp nguồn năng lượng tái tạo và giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Nghiên cứu đã được tiến hành về việc sử dụng vỏ quả ca cao để tạo ra năng lượng điện ở Uganda , nơi đang phải đối mặt với những trở ngại về cung cấp điện, chủ yếu ở các vùng nông thôn. Nghiên cứu kết luận rằng việc sử dụng chất thải nông nghiệp để tạo ra năng lượng thường phù hợp nhất ở các vùng nông thôn, nơi có sẵn nhiều nguyên liệu thô không gây ô nhiễm. Tiềm năng mở rộng quy mô sáng kiến này là rất lớn trong các quốc gia sản xuất ca cao và có thể giúp cải thiện khả năng gia tăng giá trị nguồn năng lượng tái tạo
Như những người trồng ca cao đã biết, bã ca cao được chiết xuất từ quả ca cao trong quá trình lên men tạo nên một thức uống ngon, ngọt. Giàu chất dinh dưỡng, bã ca cao có thể được sử dụng trong sản xuất đồ uống và thực phẩm. Bã ca cao đã được thương mại hóa với nhiều công ty chuyên về đồ uống từ bã ca cao.
Vỏ hạt cacao, một sản phẩm phụ khác của quá trình chế biến cacao, cũng có tiềm năng sử dụng có hiệu quả. Những vỏ này có thể được nghiền thành bột cacao để sử dụng trong nấu ăn và nướng bánh. Bột cacao giàu theobromine, chất xơ, khoáng chất, vitamin và chất chống oxy hóa, khiến nó trở thành lựa chọn lành mạnh, không chứa gluten
Vỏ đậu cũng có thể được sử dụng làm lớp phủ trong làm vườn và cảnh quan, giúp ngăn chặn cỏ dại và giữ độ ẩm cho đất. Hơn nữa, than sinh học vỏ đậu có thể được sử dụng làm phân bón tự nhiên, cải thiện sức khỏe đất và thúc đẩy các hoạt động canh tác bền vững.
Những lợi ích
Khi khả thi về mặt các cách thức khai thác giá trị kinh tế, việc tái sử dụng các sản phẩm phụ từ ca cao có thể mang lại lợi ích rõ ràng cho người trồng, các nhà sản xuất, thiên nhiên và khí hậu.
Bằng cách tìm ra cách sử dụng có lợi nhuận cho các sản phẩm phụ như vỏ trấu, bã và vỏ, người trồng có thể tạo ra các nguồn thu nhập bổ sung, do đó cải thiện thu nhập và duy trì sự ổn định tài chính của họ. Sự trao quyền kinh tế này có thể dẫn đến khả năng phục hồi và tự chủ cao hơn trong các cộng đồng sản xuất ca cao, giảm sự phụ thuộc vào thị trường hàng hóa biến động.
Thiên nhiên cũng sẽ được hưởng lợi. Việc loại bỏ các vỏ quả bỏ đi khỏi mặt đất, bảo tồn độ phì nhiêu của đất và cho phép nông dân giúp giảm thiểu tình trạng axit hóa đất và cạn kiệt chất dinh dưỡng, thúc đẩy hệ sinh thái đất lành mạnh hơn. Đổi lại, điều này thúc đẩy năng suất cao hơn trên cây ca cao, vì vậy nông dân không cần phải khai hoang thêm đất hoặc rừng để trồng thêm cây trồng. Điều này dẫn đến tăng cường đa dạng sinh học và khả năng phục hồi của hệ sinh thái.
Ngoài ra, bằng cách sử dụng các sản phẩm phụ thay thế cho phân bón hóa học và thuốc trừ sâu, người trồng có thể giảm thiểu carbon và thúc đẩy các hoạt động nông nghiệp bền vững.
Việc tái sử dụng các sản phẩm phụ từ ca cao cũng có thể góp phần vào nỗ lực giảm thiểu biến đổi khí hậu. Bằng cách giảm lượng khí thải liên quan đến phân hủy chất thải và nạn phá rừng, các hoạt động tuần hoàn có thể giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đối với các vùng sản xuất ca cao.
Các rào cản
Mặc dù việc tái sử dụng các sản phẩm phụ từ ca cao có nhiều lợi ích, nhưng vẫn có những rào cản đáng kể đối với việc áp dụng rộng rãi và khả năng mở rộng quy mô trong ngành ca cao.
Một thách thức lớn là thiếu cơ sở hạ tầng và khả năng tiếp cận công nghệ để thu gom và xử lý chất thải ca cao. Nhiều vùng sản xuất ca cao thiếu các cơ sở và thiết bị cần thiết để thu gom, lưu trữ và xử lý hiệu quả các sản phẩm thải như vỏ quả, bã và vỏ. Cơ sở hạ tầng kém và chi phí cao có nghĩa là người trồng có thể gặp khó khăn trong việc khai thác giá trị từ vật liệu thải và đưa chúng vào hệ thống sản xuất của họ.
Một thách thức khác nằm ở việc tích hợp các hoạt động tuần hoàn vào chuỗi cung ứng ca cao hiện có. Ngành công nghiệp ca cao được đặc trưng bởi các chuỗi giá trị dài và phân mảnh, với nhiều bên liên quan tham gia vào quá trình sản xuất, chế biến và phân phối. Việc phối hợp các nỗ lực để tái sử dụng hiệu quả các sản phẩm phụ ca cao và đưa chúng vào chuỗi cung ứng hiện có đòi hỏi sự hợp tác và phối hợp liên tục, đều đặn và có tính cam kết chặt chẽ
Sáng kiến đầy hứa hẹn
Bất chấp những rào cản này, một số dự án và sáng kiến truyền cảm hứng đang được tiến hành để xây dựng hệ sinh thái tuần hoàn cho ca cao và thúc đẩy các hoạt động bền vững trong ngành.
Một sáng kiến đáng chú ý là dự án Kinh tế tuần hoàn Ca cao: Từ hạt đến thanh sô cô la , do các tổ chức như Helvetas Vietnam dẫn đầu và được Liên minh châu Âu tài trợ. Dự án này nhằm mục đích chuyển đổi tiểu ngành ca cao và sô cô la của Việt Nam bằng cách giới thiệu các hoạt động kinh tế tuần hoàn và tái tạo như hiệu quả sử dụng tài nguyên.
Bằng cách thiết lập các mô hình kinh doanh kinh tế tuần hoàn cho các công ty ngay từ đầu vòng đời sản phẩm, dự án tìm cách tạo ra một hệ sinh thái hỗ trợ sản xuất vòng kín và tuần hoàn, đưa ra ví dụ để những người khác noi theo và thông báo các chính sách hỗ trợ. Dự án hiện đang làm việc với 3.500 nông dân trồng ca cao và 500 nhân viên trang trại và các doanh nghiệp liên quan đến ca cao khác.
Bài viết này là một phần trong công trình của WRI về việc giảm thiểu thất thoát và lãng phí thực phẩm. Bài viết được viết bởi các tác giả từ Nền tảng thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn (PACE) được hỗ trợ bởi nghiên cứu từ Resonance Global. PACE, một sáng kiến của WRI, đang tích cực hợp tác với các bên liên quan từ nhiều lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như chính sách, đầu tư và đổi mới, để tạo điều kiện cho quá trình chuyển đổi sang sản xuất thực phẩm tuần hoàn trong ngành công nghiệp ca cao. Bằng cách hợp tác với các chính phủ, doanh nghiệp, viện nghiên cứu và tổ chức xã hội dân sự, PACE hướng đến mục tiêu trang bị cho các bên liên quan các nghiên cứu hiện có về các sản phẩm phụ từ ca cao và tạo điều kiện cho các kết nối để đạt được sự thay đổi hệ thống .
