CACAO 2025 CƠ HỘI ĐỘC ĐÁO ĐỂ TĂNG TRƯỞNG & ĐỔI MỚI

2024 là một năm đáng nhớ trên thị trường ca cao. Giá trên thị trường London đã tăng vọt 47% lên 10.455 đô la một tấn, trong khi tại New York, giá tăng 44% lên 9.729 đô la một tấn. Những đợt tăng đột biến chưa từng có này chủ yếu là do sự gián đoạn ở các quốc gia sản xuất chính như Bờ Biển Ngà và Ghana, những quốc gia chiếm hơn một nửa sản lượng ca cao toàn cầu. Điều kiện thời tiết bất lợi, dịch bệnh trên cây trồng và những thách thức kinh tế cấp bách đã làm trầm trọng thêm tình trạng suy giảm sản lượng sản lượng

Vào thời kỳ đỉnh điểm, giá ca cao đạt mức kỷ lục 12.000 đô la một tấn, cao gấp bốn lần so với năm trước. Tuy nhiên, ở những thời điểm có tính thử thách, người trồng ca cao có dấu hiệu căng thẳng trước những khó khăn nhất thời (trước mắt) về giá cả, canh tác, …
Đây là một ngành kinh doanh nông lâm kết hợp mà những lợi ích tài chính ko phải là sự bùng nổ nhất thời thấy ngay từ đầu nên dễ làm “hao hụt” niềm tin nếu thiếu tầm nhìn xa và không hiểu rõ được tiềm năng bền vững của ca cao. 

Triển vọng năm 2025 bị chi phối bởi những thách thức quen thuộc nhưng đang cải thiện và phát triển mới

Và chúng không khác gì bánh răng của một cỗ máy được bôi trơn tốt. Mỗi bộ phận, dù là khí hậu, động lực chuỗi cung ứng hay nhu cầu thị trường, đều phải chuyển động đúng hướng để mọi thứ diễn ra suôn sẻ.

Những khó khăn đang diễn ra trong sản xuất khó có thể giảm bớt. Bờ Biển Ngà và Ghana có thể vẫn là tuyến đầu của những thách thức này, với tình trạng thời tiết không thể đoán trước và dịch bệnh cây trồng vẫn còn kéo dài.

Đối với Ghana, sự suy giảm về mặt cấu trúc trong sản xuất kể từ năm 2016/17 là mối quan ngại cấp bách. Mặc dù Bờ Biển Ngà có thể phục hồi nhẹ nếu dịch bệnh cây trồng được kiểm soát, nhưng tình trạng khí hậu không thể đoán trước vẫn là một kẻ thù đáng gờm.

El Niño, một trong những hiện tượng thời tiết có ảnh hưởng nhất, sẽ tiếp tục là yếu tố quyết định chính đến năng suất cây trồng toàn cầu. Tại Bờ Biển Ngà, lượng mưa không thể đoán trước đã ảnh hưởng đến vụ thu hoạch giữa vụ (từ tháng 4 đến tháng 9) và dự báo cho thấy xu hướng này sẽ còn tiếp tục gia tăng. Trong một thị trường phát triển mạnh nhờ khả năng dự đoán, thời tiết hiện sẽ là một trong những chỉ báo quan trọng nhất cho sự thay đổi giá ca cao.

Quy định về phá rừng của EU sẽ tiếp tục thách thức ngành ca cao. Các yêu cầu về sản phẩm không phá rừng của Liên minh châu Âu, cùng với việc tăng cường giám sát nguồn cung ứng có đạo đức sẽ buộc các bên liên quan phải xem xét lại các hoạt động đã có từ lâu. Những quy định mới này, mặc dù cần thiết cho tính bền vững, nhưng sẽ không tránh khỏi những khó khăn khi phát triển, vì chuỗi cung ứng ca cao đang trải qua quá trình chuyển đổi rất cần thiết theo hướng thực hành có đạo đức.

Ví dụ, Indonesia đang đẩy mạnh nỗ lực tăng sản lượng ca cao lên 600.000 tấn mỗi năm. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều rào cản đáng kể, đặc biệt là trong việc hỗ trợ và đào tạo nông dân và áp dụng các công nghệ mới này. Những đột phá về công nghệ, bao gồm các giống ca cao kháng bệnh, cải thiện phương pháp canh tác và tiếp cận thị trường số hóa, sẽ rất quan trọng để duy trì nguồn cung ca cao trong những năm tới.

• Điều kiện tự nhiên: Việt Nam có vùng đất Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long phù hợp để trồng ca cao, với khí hậu nhiệt đới ẩm và đất đai màu mỡ.
• Diện tích canh tác: Hiện nay, diện tích trồng ca cao khoảng 20.000–25.000 ha, tập trung chủ yếu ở Bến Tre, Đắk Lắk, Bà Rịa – Vũng Tàu, Tiền Giang… Tuy nhiên, tiềm năng mở rộng vẫn còn lớn.

• Tiêu thụ nội địa: Người Việt ngày càng ưa chuộng các sản phẩm từ ca cao như sô-cô-la, bột ca cao, thức uống… nhờ nhận thức về lợi ích sức khỏe.
• Xuất khẩu: Việt Nam xuất khẩu ca cao chủ yếu sang EU, Mỹ, Nhật Bản… với chất lượng được đánh giá cao.

• Quy mô: Phần lớn đang là hộ nhỏ lẻ, chưa hình thành và thiếu liên kết chuỗi giá trị.
• Công nghệ chế biến hạn chế: Khả năng chế biến sâu (như sản xuất sô-cô-la cao cấp) chưa mạnh, chủ yếu xuất khẩu hạt thô hoặc bán thành phẩm.
• Biến đổi khí hậu: Ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng ca cao.

• Chính sách hỗ trợ: Chính phủ khuyến khích phát triển ca cao bền vững thông qua các dự án như “Chương trình phát triển ca cao bền vững” (tài trợ bởi USDA, ACDI/VOCA…).
• Thị trường quốc tế ổn định: Giá ca cao thế giới có xu hướng tăng do nguồn cung thiếu hụt, tạo cơ hội cho xuất khẩu.
• Phát triển sản phẩm giá trị gia tăng: Nếu đầu tư vào chế biến sâu, Việt Nam có thể nâng cao giá trị xuất khẩu.

• Mở rộng vùng nguyên liệu chất lượng: Áp dụng tiêu chuẩn UTZ, Rainforest Alliance để đáp ứng yêu cầu quốc tế.
• Xây dựng thương hiệu ca cao Việt: Tập trung vào chất lượng, hương vị đặc trưng để cạnh tranh.
• Liên kết doanh nghiệp – người trồng: Hình thành chuỗi giá trị khép kín từ trồng trọt đến chế biến.

Ngành công nghiệp ca cao đang ở thời điểm then chốt. Mặc dù năm 2025 đặt ra nhiều thách thức, nhưng cũng mang đến cơ hội độc đáo để tăng trưởng và đổi mới.